Ahmet Yılmaz
VW Gelmiyor…
COVID-19 Pandemisi’nin otomotiv sanayi açısından Türkiye için çok somut bir sonucu oldu mu? Evet, oldu! Volkswagen firması Türkiye yatırım planını erteledi veya rafa kaldırdı. Oysa fabrikanın yeri belliydi, ÅŸirket kurulmuÅŸtu ve hatta belli tedarikçilerle görüÅŸmeler son aÅŸamasına bile gelmiÅŸti.
Oldukça karmaşık deÄŸerlendirme süreçlerin sonucu olan bu kararı nasıl anlamalıyız?
1- VW’nin Türkiye yatırımından vazgeçmesini sadece politik tavır olarak algılayanlar var. Böyle algılanmasında Pandemi öncesi dönemde VW’nin yatırım karar toplantısını sürekli ertelemesi neden olarak gösterilebilir. Evet, VW’nin yatırımına sürekli muhalif eden bir kesim vardı ama diÄŸer taraftan VW’nin iki büyük hissedarı (Porsche ailesi ve AÅŸağı Saksonya Eyaleti) yatırımın yapılması yönünde görüÅŸ beyan etmiÅŸti. Ä°ÅŸler sadece beyan etmenin ötesine geçmiÅŸ ve zaten bu nedenle de Türkiye’de resmi olarak ÅŸirket kurulmuÅŸ, fabrika arazisi belirlenmiÅŸti. Kanımca aktüel karar politik deÄŸil, Pandemi etkisi ile güncellenen VW Stratejisi gereÄŸi.
2- Åžimdi bir adım daha geriye gidelim ve VW’nin Türkiye’de yatırım yapmasına neden olan ‘geçmiÅŸ’ stratejiyi hatırlayalım. VW 2025 DeÄŸiÅŸim ve DönüÅŸüm Stratejisine göre; üretim fabrikaları dijitalleÅŸtirilecek, araçlar daha akıllı hale gelecek, elektrikli araç portföyü ve volüm hızla artırılacak. Bu stratejinin alt baÅŸlıklarından biri, içten yanmalı motorların kullanıldığı araç segmentleri bir transformasyona uÄŸrayacak. Almanya’nın Emden kentinde VW Passat modeli üretiyordu ve bu fabrikanın elektrikli araç üretime dönüÅŸmesi kararlaÅŸtırılmıştı. Ä°çten yanmalı motorların kullanıldığı araçlara DoÄŸu-Avrupa ve baÅŸka coÄŸrafyalarda hala talep vardı. Bu talebin karşılanması için kapasite yaratılması noktasında Emden fabrikasının bir yere taşınması gerekiyordu. Ayrıca VW’nin Platform stratejisi gereÄŸi Passat modeli ürettiÄŸi hat aynı zamanda Superb (Skoda) modeli de üretebiliyor. Ä°ÅŸte Türkiye’ye gelecek olan içten yanmalı motorların kullanıldığı Passat ve SuperB modelleri idi. Buradan hemen ‘aa geçmiÅŸ modeller Türkiye’ye gelecekmiÅŸ’ anlaşılmasın! VW’nin Türkiye yatırım yapması her ÅŸart altında önemlidir. Hem yabancı doÄŸrudan yatırım açısından hem de Türkiye Tedarik Sanayi açısından...
3- Pandemi nedeniyle Alman otomotiv sanayisinde üretim durdu (Çin’den kaynaklı deÄŸil tabii ki), satışlar dibe vurdu. Emisyon, dizel skandalları nedeniyle epeyi hırpalanmış Alman otomotiv sanayi tam deÄŸiÅŸim ve dönüÅŸüm sürecinde bir anlamda Covid’e yakalandı. Tam bu süreçte -VW özelinde devam etmek gerekirse- VW’nin CEO’sunun belli kararları tartışılır hale geldi ve sonrasında da yetkileri sınırlandırıldı. Yine bu dönemde Alman hükümetinin konjonktür destekleme paketinde otomotiv sanayi için sadece elektrikli araç satışını destekleyen prim desteÄŸi çıktı. Otomotiv sanayi tarafından güçlü olarak talep edilmesine raÄŸmen içten yanmalı motorlara sahip araç satışları için destek çıkmadı. Bu tip araçlar için sadece dolaylı bir teÅŸvik, destek geldi, o da KDV oranı sene sonuna kadar %19’dan %16’ya düÅŸürüldü. KDV’de bu indirimin otomobil satışlarını olumlu etkileyeceÄŸi biliniyor. Zira, elektrikli araç satışında da hemen bir artış söz konusu, hatta üreticilerin talebi karşılayamama durumu var.
4- Pandemi nedeniyle daralan talep, VW’nin gücünü daha fazla elektrikli araçlara, dijitalleÅŸmeye yöneltmesi gerekiyor düÅŸüncesi, kararı pratiÄŸe bazı yatırım kararlarının tekrar gözden geçirilmesi, deÄŸerlendirilmesine neden oldu. Kanımca bu süreçte Türkiye yatırımı askıya alındı. Yani karar, otomotiv dünyasının gerçekleri ve teknolojik dönüÅŸümle alakalı bir zeminde verilmiÅŸ görünüyor.
Otomotiv Yan Sanayi
VW’nin Türkiye yatırım kararında ülkemizdeki yan sanayinin güçlülüÄŸü önemli bir faktör idi. Dolayısı ile birçok yan sanayi firmamız için yeni bir fırsat kapısı açılmış olacaktı. Dolaylı etkisi olarak VW’nin diÄŸer üretim ünitelerine de ürün, hizmet sunma açısından da bu yatırım kıymet taşıyordu. Maalesef bunlar ol(a)mayacak! Peki, ne olacak veya olmalı?
Türkiye’ye kaydırılması düÅŸünülen kapasitenin bir bölümün VW’nin Bratislava fabrikasında yaratılacağı planlanmış. Yani, yeni iÅŸler, projeler almak için VW’nin kapılarını aşındırmak gerek! Ä°ÅŸ ve proje olacak!
Bu süreçte unutulmaması gereken önemli konu da yan sanayi ürünlerimizin hızlı bir ÅŸekilde ana sanayinin dijitalleÅŸme sürecine uygun ürünler olmasına dikkat etmeliyiz!
SaÄŸlıklı günler…